Czarnków

Czarnków to miasto urokliwe, które zachwyci nie tylko zrewitalizowanym rynkiem, ale też ciekawymi miejscami i obiektami, które trzeba zobaczyć. Wędrując tym szlakiem dostrzegamy nie tylko zabytkowy charakter miasta, ale również jego wyjątkowe walory przyrodnicze. Położone jest w województwie wielkopolskim, na skraju Puszczy Noteckiej nad rzeką Noteć w odległości 70 km na północny zachód od Poznania, jest siedzibą administracji samorządowej - Starostwa Powiatowego, Urzędu Miasta Czarnków i Urzędu Gminy Wiejskiej Czarnków.  W pradolinie Noteci, na skraju Puszczy Noteckiej, w pobliżu pięknych jezior odwiedzający Czarnków napotkają jeden z najpiękniejszych zakątków Wielkopolski tzw. "Szwajcarię Czarnkowską". Stolicą regionu jest Czarnków leżący na skraju Kotliny Gorzowskiej i Wysoczyzny Chodzieskiej. Miasto jest malowniczo wpisane wąskim pasem między rzekę Noteć a strome krawędzie doliny. Na północ i zachód ciągną się łąki nadnoteckie zalegające płaską dolinę rzeki, a na południu i wschodzie wzgórze morenowe. Czarnków wypełnia czyste powietrze a w odległości zaledwie kilku do kilkunastu kilometrów rozciągają się urokliwie położone jeziora charakteryzujące się czystą wodą i bogactwem ryb. Otaczająca miasto bogata roślinność z wielkimi obszarami leśnymi od lat przyciąga licznych turystów, amatorów ciszy, świeżego powietrza, pieszych wędrówek, łowiectwa i grzybobrania, którym liczne w tym rejonie gospodarstwa agroturystyczne oferują przytulne miejsce na odpoczynek.

Z racji swego położenia nad rzeką Noteć, która jest nieodzownym elementem międzynarodowej trasy wodnej E70 Berlin – Kaliningrad miasto Czarnków stawia także na turystykę wodną. W  roku 2011 została oddana do użytku nowoczesna przystań wodna – Marina Czarnków, której budowa w 65 % została dofinansowana ze środków Unii Europejskiej. Jest to bardzo nowoczesny obiekt z miejscem do slipowania, cumowania, nowoczesnym zapleczem sanitarnym, a także polem namiotowym i grillem. Na terenie przystani wodnej w Czarnkowie jest możliwość wypożyczenia także rowerów miejskich, kajaków oraz łodzi.

Zwiedzanie Miasta Czarnków warto rozpocząć od odwiedzenia serca miasta, czyli klimatycznego rynku - Placu Wolności.

Następnie warto udać się na  Taras widokowy, z którego można podziwiać wspaniałą panoramę Czarnkowa i okolic. Taras widokowy wyposażony jest w wygodne ławeczki, zadaszenie z stołem do gry w szachy i warcaby. 
Na taras widokowy można dojechać samochodem oraz dojść schodami.

Kolejnymi obiektami, miejscami wartymi odwiedzenia w Czarnkowie są:

Muzeum Ziemi Czarnkowskiej, które mieści się w odrestaurowanym budynku starej pruskiej szkoły z końca XIX wieku. Otwarcie placówki nastąpiło w czerwcu 1998 roku. Zbiory gromadzone systematycznie zgrupowano w trzech poniższych działach: o archeologicznym - powiększającym się dzięki obecnie prowadzonym intensywnym pracom wykopaliskowym. o etnograficznym - dokumentującym dawną i obecną kulturę ludową powiatu czarnkowskiego, sprzęty i naczynia gospodarskie, rolnicze oraz rzemieślnicze. o historycznym - gromadzącym archiwalia, materiały ikonograficzne i różnego rodzaju pamiątki zawiązane z historyczną przeszłością ziemi czarnkowskiej i jej mieszkańców. Muzeum dysponuje dwiema niewielkimi salami ekspozycyjnymi, dlatego też nie ma możliwości jednoczesnego pokazywania całości zgromadzonych zbiorów. W związku z tym utworzono jedną stałą ekspozycję pod nazwą "Z dziejów Czarnkowa". W drugiej sali prezentowane są wystawy czasowe, organizowane we współpracy z innymi muzeami i placówkami kultury, prywatnymi kolekcjonerami, a także ze zbiorów własnych. Wystawom czasowym towarzyszą wernisaże, spotkania autorskie, zajęcia o charakterze warsztatowym. Organizowane są tu również lekcje muzealne, pogadanki, prelekcje, konkursy, przewodnictwo po opracowanych przez pracowników muzeum trasach wycieczkowych po Czarnkowie. W budynku muzeum ma również swoją siedzibę Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego.

Późnogotycki kościół parafialny pw. św. Marii Magdaleny zbudowany w 1580 roku i rozbudowany w XVII i XVIII wieku (wnętrze w większości barokowe, renesansowe nagrobki rodziny Czarnkowskich). Jest to jeden z cenniejszych zabytków sakralnych na terenie Wielkopolski.)

Pomnik Jana z Czarnkowa
Pomnik Ławeczka Jana z Czarnkowa na Placu Wolności powstał w 2010 roku według projektu artysty rzeźbiarza Andrzeja Moskaluka z Gorzowa Wielkopolskiego. Upamiętnia średniowiecznego polskiego kronikarza i podkanclerza koronnego Królestwa Polskiego Jana z Czarnkowa .

Pomnik Powstańca
Pomnik Powstańców Wielkopolskich według projektu artysty rzeźbiarza Jarosława Boguckiego z Mosiny został odsłonięty 8 stycznia 2019 roku z okazji obchodów 100. rocznicy Powstania Wielkopolskiego.

Mural
Trójwymiarowy mural powstał w 2018 r. według projektu artysty Dominika Dziedziny. Namalowany został na ścianie zabytkowej kamienicy i przedstawia najważniejsze obiekty zabytkowe miasta.

Ścieżka rowerowa
Oddana do użytku w 2017 r. ścieżka pieszo – rowerowa, usytuowana malowniczo nad brzegiem Noteci jest jedną z wielu atrakcji turystycznych naszego miasta.

Browar

Zabytkowy budynek browaru z 1871,.przy którym działa firmowy sklepik, w którym można nabyć w firmowych sześciopakach piwo, także świeżo rozlane do butelek. 

Czołg 

Odrestaurowany czołg z okresu II Wojny Światowej, który usytuowany został na betonowym cokole tuż przy parkingu, więc nie ma problemu z zaparkowaniem np. samochodu czy autobusu.

Skocznia narciarska, która powstała w czynie społecznym w 1963 roku (obecnie nie odbywają się na niej skoki), ale stanowi bardzo ciekawy obiekt turystyczny. Na szczycie skoczni znajduje się tzw. Grzybek (drewniana budowla w postaci grzybka) z którego roztacza się malowniczy widok na Czarnków. Rekord skoczni został ustanowiony 19.01.1971r.przez Kazimierza Polusa i wynosi 34,5 metra.

Kompleks basenów odkrytych z podgrzewaną, krystalicznie czystą wodą - czynny jest od czerwca do końca sierpnia (w przypadku dobrej pogody od maja do połowy września) w godz: 15:00-20:00 w poniedziałki,
a w pozostałe dni od 10:00-20:00. Istnieje możliwość wynajmu torów basenowych.
(Cennik i więcej info na www.osirczarnkow.pl)
 

PRZYSTAŃ WODNA W CZARNKOWIE

W lipcu 2011 w w Czarnkowie został otwarty nowoczesny, a co najważniejsze w skali Polski, nowatorski obiekt turystyczny – PRZYSTAŃ WODNA (Marina Czarnków).
(link do fotogalerii z uroczystego otwarcia - lipiec 2011 r. >>> )
Przystań wodna to „brama” do bogatej oferty turystycznej regionu.
Dzisiaj, wielu turystów szuka odpoczynku na łonie natury, z dala od nowoczesności, gwaru i dużych aglomeracji miejskich. Włodarze polskich regionów starają się zaspokoić te oczekiwania.
Wielkopolska to region szczególnie bogaty w walory środowiska naturalnego, zwyczaje, tradycje, a także, co warto podkreślić, w solidnych, pracowitych i gospodarnych ludzi.
„Uzbrojona” w odpowiednią infrastrukturę rzeka Noteć to jedyne możliwe połączenie dwóch największych polskich rzek: Odry i Wisły.

Przystań wodna w Czarnkowie to:
- nowoczesna i innowacyjna infrastruktura,
- bezpieczne, strzeżone i monitorowane obiekty przystani,
- kompleksowe usługi dla turystów: bezpłatne pole namiotowe, grill, slipowanie, bezpłatna infrastruktura sanitarna, prąd , woda, prysznice itp.
- tylko 70 km do stolicy Wielkopolski – POZNANIA, jednej z aren EURO 2012 (możliwość wypożyczenia środka transportu),
- miejsce organizacji turystyki aktywnej i imprez sportowo-rozrywkowych.
- możliwość wypożyczenia w niskich cenach rowerów miejskich, kajaków oraz łodzi.
- Regulamin, szczegółowy cennik oraz więcej informacji na https://osirczarnkow.pl/cms/2225/przystan_marina , tel. kom. 784 681 214, stacj. 67 255 26 95 

Przystań wodna w Czarnkowie dysponuje wszelkimi usługami jakie chciałby spotkać turysta wodniak. Jest miejscem do dobrego wypoczynku, czy grillowania lub spróbowania swoich sił przesiadając się do kajaka czy łódki. Kolejne atrakcje czekają na turystów w centrum miasta Czarnków (10 min. pieszo z przystani lub 3 minuty rowerem, którego można wypożyczyć w przystani) na zabytkowym rynku z pięknymi kamieniczkami i średniowiecznym kościołem, na którym często odbywają się różne imprezy. Tam też można w lokalach gastronomicznych i na otwartym powietrzu skosztować lokalnego piwa z miejscowego browaru. Można wybrać się na punkt widokowy czy skorzystać z kąpieli w otwartych basenach z podgrzewaną krystalicznie czystą wodą. Dla miłośników dłuższych wypraw po mieście i okolicy przystań wypożycza rowery. Otaczające miasto lasy zasobne są we wszelkiego rodzaju runo leśne.

Ratusz z 4. ćwierci XIX wieku - siedziba władz miasta, Plac Wolności 6.

Murowany, trzykondygnacyjny budynek wzniesiony został w 4. ćw. XIX w. w stylu późnoklasycystycznym według projektu nieznanego autora. Elewacja frontowa boniowana, ośmioosiowa, symetryczna. Część środkowa zdobiona pozornym ryzalitem zwieńczonym trójkątnym frontonem, w polu którego znajduje się okrągła biała tarcza zegarowa. Górne okna ryzalitu wraz ze środkową wnęką, w której mieści się sztukatorski herb miasta Czarnkowa - Nałęcz są prostokątne, ujęte w arkadowe obramienia. Elewację ratusza ubogacają pilastry o kolumnach korynckich, płaskorzeźbiony fryz pod dachem, motyw muszli z maszkaronami nad oknami oraz wieńce przewiązane wstęgami. Od początku powstania aż do lat 70. XX w. ratusz pełnił funkcję administracyjną i stanowił siedzibę władz miasta. W 2. połowie lat 70. XX wieku w budynku tym znajdował się Zakład Gospodarki Mieszkaniowej, Rejonowe Biuro Geodezyjne, Terenowa Stacja Sanitarna oraz Biblioteka Pedagogiczna. Pomimo modernizacji wnętrza budynku, dokonanej w latach 1998- 2000 zachował on swój pierwotny zewnętrzny kształt. Od zachodu przylegał do niego budynek, w którym do 1948 roku funkcjonowały sąd i więzienie. W latach 1998-2000 w miejscu jego rozbiórki wzniesiono nowoczesny jednopiętrowy budynek biurowy według projektu Wiesława Vowie. Na elewacji frontowej ratusza umieszczono tablicę pamiątkową ku czci Czarnkowian, którzy zostali zamordowani w hitlerowskich obozach koncentracyjnych i więzieniach w latach 1939-1945 oraz tablicę upamiętniająca Annę oraz Ignacego Dymków – Polaków ratujących Żydów w czasie II wojny światowej. W 1963 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków.

Budynek Starostwa Powiatowego z około 1910 roku, ulica Rybaki 3.

Gmach Starostwa Powiatowego został wzniesiony około 1910 r. według projektu niemieckich architektów: Ernsta Paulusa, Georga Dinklage i Olafa Lilloe. Neogotycki budynek z czerwonej cegły, zbudowany na rzucie litery L, nakryty dachem dwuspadowym, podkreślonym dekoracyjnymi szczytami wyciętymi w łukowe zęby. To, co wyróżnia ten budynek to przede wszystkim ciekawa forma architektoniczna, okna zamknięte półkoliście o różnych wymiarach, wykusz wsparty ozdobnymi maszkaronami, fryz ząbkowy i arkatura pod dachem czy też okna w poddaszu nakryte hełmami kopulastymi. W sali sesyjnej znajdują się cenne witraże wykonane przez pilskiego witrażystę Maxa Ludera w latach 20-30.XX w. Budynek starostwa powstał za czasów urzędowania starosty powiatu „Czarnikau” Philippa Rauschninga. Od 1912 roku mieścił się w nim niemiecki urząd administracji powiatu – Landrat. Po 1919 r. był siedzibą Starostwa Powiatowego, Wydziału Powiatowego, Sejmiku Powiatowego oraz mieściło się w nim mieszkanie starosty. Do 1937 roku była w nim również Komunalna Kasa Oszczędności Powiatu Czarnkowskiego; w latach 50. XX wieku siedziba Prezydium Powiatowej Rady Narodowej; po 1975 roku siedziba Urzędu Miasta i Gminy Czarnków; w latach 90. XX wieku siedziba Urzędu Rejonowego, Urzędu Miasta oraz Gminy Czarnków, a od 2000 roku siedziba Starostwa Powiatowego oraz Urzędu Gminy Czarnków.

Most na Noteci. Przęsło dawnego mostu Fordońskiego.

Most czarnkowski zbudowano w 1953 roku w miejscu wcześniejszego w konstrukcji wysokowodnej z 1915 r., a zniszczonego w 1945 r. Odbudowując most, wykorzystano jedno z przęseł mostu drogowo – kolejowego zbudowanego w 1891 r. na Wiśle w Fordonie, wysadzonego w czasie II wojny światowej w 1945 roku. Był to najdłuższy most w Rzeszy Niemieckiej i trzeci w Europie, długości 1325 m, składający się z 18 przęseł - 5 przęseł nad korytem Wisły oraz 13 mniejszych przęseł nad terenami zalewowymi. Projektantem mostu był radca budowlany inż. Georg Mehrtens. W 1951 r. podjęto demontaż zniszczonych przęseł zalewowych, a 13 z nich wykorzystano do budowy nowych mostów na Bugu, Wiśle, Odrze i Noteciw Zosinie, Rybołach, Dorohusku, Brzegu i w Czarnkowie. Czarnkowski most drogowy obok walorów historycznych i technicznych (modelowe rozwiązania ustroju nośnego i kratownicy) posiada również walory plastyczne. Charakterystycznym dla detalu mostu jest ażur konstrukcji, który ujęto szerokimi, litymi pasmami, tworzącymi formy zamkniętych układów. Ubogacono go motywami dekoracyjnymi słupów u wjazdów na most, zwieńczonymi barokizującymi kopułami. Dziś stanowi jeden z najcenniejszych zabytków techniki w mieście.

Dworek Swiniarskich z 2 poł. XVIII wieku, ul. Rybaki 28.

Jeden z najstarszych i najcenniejszych zabytków miasta. Znajduje się w pobliżu dawnego grodu. Parterowy, klasycystyczny dworek z 2 poł. XVIII wieku, należący do rodziny 5. Browar oraz biuro browaru z końca XIX wieku, ul. Browarna 1-3. 6. Dworek Swiniarskich z 2 poł. XVIII wieku, ul. Rybaki 28. most drogowy obok walorów historycznych i technicznych (modelowe rozwiązania ustroju nośnego i kratownicy) posiada również walory plastyczne. Charakterystycznym dla detalu mostu jest ażur konstrukcji, który ujęto szerokimi, litymi pasmami, tworzącymi formy zamkniętych układów. Ubogacono go motywami dekoracyjnymi słupów u wjazdów na most, zwieńczonymi barokizującymi kopułami. Dziś stanowi jeden z najcenniejszych zabytków techniki w mieście. 7. Dworek Jeskego z 2 połowy XIX wieku - właściciela tartaku i młyna, ul. Zamkowa 6. Swinarskich, właścicieli miasta Czarnkowa w latach 1749-1878. Narożny na rzucie litery L, z fasadą ośmioosiową i bocznym skrzydłem, dobudowanym w XIX wieku od ulicy Browarnej, nakryty dachem naczółkowym i dwuspadowym. W fasadzie widoczny jest wgłębny portyk z dwiema kolumnami jońskimi i pilastrami o żłobkowanych trzonach, nad którymi widoczne są odcinki belkowania. Drzwi są barokowe, dwuskrzydłowe, zachowane, z ozdobnymi płycinami. Nad oknami sztukatorskie festony. W latach 1879-1906 mieściła się w nim Miejska Wyższa Szkoła dla Chłopców. W 1932 roku stanowił własność Rudolfa Koeppe, właściciela browaru i młyna parowego. Obecnie budynek zaadaptowano na mieszkania. W 1968 roku dworek ten został wpisany do rejestru zabytków.

Kamienica Dőbelinga z 1905 roku. ul. Kościuszki 43.

Dwupiętrowa kamienica mieszczańska o cechach secesyjnych należąca do Dőbelinga powstała na początku XX wieku. Służyła głównie jako dom z mieszkaniami czynszowymi do wynajęcia. Fasada budynku jest zakomponowana asymetrycznie, ozdobiona wykuszem i pełnymi balkonami, zwieńczona szczytem o wykroju falistym. Zdobiona dekoracjami o motywach secesyjnych charakteryzującymi się m.in. falistymi lub łukowo wygiętymi odcinkami gzymsów oraz falistym kształtem otworu bramnego i nadświetla. Na jej osi zlokalizowano przejazd bramny, zdobiony płytkami posadzkowymi z dekoracją mozaikową. W rogach przejazdu widoczne są żeliwne odboje, osadzone w celu ochrony ścian przed ich zniszczeniem. W wnętrzu mieści się historyczna klatka schodowa oraz stolarka drzwiowa. Do dziś na ścianie elewacji zachował się wspornik latarni ściennej.

Kamienica Herty i Ottona Lendt z początku XX wieku, ul. Kościuszki 83

Piętrowa secesyjna kamienica czynszowa Herty i Ottona Lendt z użytkowanym poddaszem wybudowana została na początku XX wieku. Elewacja frontowa jest 5-osiowa, asymetryczna, zwieńczona szczytem o wykroju falistym. W jego polu znajduje się płaskorzeźbiona dekoracja w formie kartusza ozdobionego u dołu kobiecą główką, w którym są inicjały właściciela - przeplatające się litery O i L. Fasadę zdobi balkon z żeliwną balustradą o cechach secesyjnych. Na początku XX w. mieściła się tutaj wytwórnia wód mineralnych prowadzona przez niemieckiego producenta Ottona Lendta. We wnętrzu zachowała się historyczna klatka schodowa, posadzka ceramiczna oraz stolarka drzwiowa.

 Budynek z 1900 roku - dawna siedziba Komisariatu Straży Granicznej, ul. Kościuszki 87

Murowany, dwukondygnacyjny budynek z dachem naczółkowym i użytkowanym poddaszem wzniesiony w stylu wczesnego modernizmu. Elementem dekoracyjnym elewacji jest trójkątny szczyt o konstrukcji szkieletowej drewnianej. W latach 30. XX w. siedziba Komisariatu Straży Granicznej. Na parterze były biura komisariatu, na piętrze mieszkania służbowe, natomiast w podwórzu zabudowania gospodarcze - stajnie. Po wyzwoleniu miasta spod okupacji niemieckiej budynek przejęła Służba Bezpieczeństwa. Po 1956 roku budynek przejęty przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Budynek dworca kolejowego PKP z 1911 roku, ul. Dworcowa.

Budynek dworca kolejowego na stacji PKP Czarnków wzniesiono w 1911 roku wraz z rozbudową linii kolejowej z Czarnkowa do Piły. Architektonicznie nawiązuje do stylu wczesnego modernizmu z elementami klasycyzmu. Budynek posadowiony na fundamentach ceglanych. Fasada trójczłonowa, część środkowa jednokondygnacyjna, boczne dwukondygnacyjne, kryte osobnymi dachami. W dachu jest facjata i okna powiekowe. W części środkowej znajduje się portal w formie trójkątnego frontonu wspartego na pilastrach o kanelowanych trzonach. Nadproża otworów okiennych dekorowane są prostymi lub o lekko załamanej górnej krawędzi listwami na wspornikach. Przedsionek nakryty jest dwuspadowym dachem. Do elewacji przylega magazyn w konstrukcji szkieletowej z dawną rampą. Pierwotnie na parterze znajdowały się kasy stacyjna i biletowa, pomieszczenie obsługi ruchu, nastawnia stacyjna oraz poczekalnie 2 i 3 klasy, restauracja, kuchnia oraz na piętrze mieszkania pracowników kolei. W latach 80. XX wieku część zachodnią dworca przeznaczono na mieszkania. W pobliżu budynku dworca PKP znajdują się trzy kolejowe budynki mieszkalne oraz wodociągowa wieża ciśnień.

Klasycystyczna kamienica z około 1840 roku, Plac Wolności 9

Jedna z pierwszych murowanych kamienic w mieście. Dwukondygna - cyjna wzniesiona w stylu klasycystycznym w latach 1840-1847. Elewacja frontowa 7- osiowa asymetryczna. Środkowa oś budynku zaakcentowana otworem drzwiowym oraz oknem arkadowym na drugiej kondygnacji. Na piętrze mieści się mieszkanie właściciela obiektu, na parterze „Apteka Pod Orłem” – jedna z najstarszych w Wielkopolsce, w której poczuć można klimat dawnego rzemiosła aptekarskiego. Historia tej apteki rozpoczęła się w lipcu 1785 r., jednak jej siedziba znajdowała się wówczas w parterowym budynku przy Rynku 144. Jej właścicielem był wówczas aptekarz o nazwisku Meissner. W 1847 r. aptekę przeniesiono do kamienicy przy Rynku 9. W 1863 r. jej właścicielem był Hermann Selle, w 1889 Fritz Selle, w 1914 r. Adolf Mokrauer, a od 1920 roku Jan Nepomucen Klera. W 1990 r. interes przejął jego wnuk, Mieczysław Klera. Za budynkiem znajduje się obszerny ogród, otoczony murem z czerwonej cegły i polnych kamieni. W szczelinach tego muru można zauważyć zanokcicę skalną- gatunek paproci, charakterystyczny dla południowej Polski, gdzie w naturze rośnie na skałach. W 1974 roku kamienica została wpisana do rejestru zabytków.