Jaszczurka żyworodna Zootoca vivipara

Fot. Jaszczurka żyworodna, zadrzewienia nad Gwdą (autor: Rafał Ruta)

Opis: jest gatunkiem występujących w całej Polsce, ale nie jest tak liczna i często spotykana jak jaszczurka zwinka Lacerta agilis.
W przeciwieństwie do innych krajowych jaszczurek żyworódka jest jajożyworodna. Ponadto u tej jaszczurki występuje, rzadki wśród gadów, stały i wyraźny dymorfizm płciowy: brzuszna część ciała samców ma barwę czerwonawą lub pomarańczową, natomiast samic żółtawą. 
Dodatkowo samiec u nasady ogona posiada wyraźne zgrubienie płciowe, w którym znajduje się narząd kopulacyjny.
Żyworódka charakteryzuje się również mniejszymi wymaganiami termicznymi w porównaniu do innych gatunków jaszczurek. Dlatego może zasiedlać siedliska bardziej wilgotne, jak doliny rzeczne i torfowiska. Jest jedyną jaszczurką w Polsce, która dobrze pływa, a w razie zagrożenia nurkuje i schroni się pod powierzchnią wody. 
Żyworódka objęta jest częściową ochroną na podstawie prawa krajowego i europejskiego (Zał. IV Dyrektywy Siedliskowej).

Link: https://cites.zoo.waw.pl/polskie-gady-i-plazy/gady/jaszczurka-zyworodna,p1345845317