WARTO ZOBACZYĆ W OKOLICY
Gminy Powiatu pilskiego (Gmina Białośliwie, Miasto i Gmina Kaczory, Miasto i Gmina Łobżenica, Miasto i Gmina Miasteczko Krajeńskie, Miasto Piła, Miasto i Gmina Ujście, Miasto i Gmina Wyrzysk, Miasto i Gmina Wysoka)
Gmina Białośliwie
Park Dworski Raczyńskich w Białośliwiu jest elementem dawnego zespołu dworsko-parkowo-folwarcznego, w jego skład wchodzi także dom administratora folwarku (obecnie obiekt przedszkola) oraz dom kowala i kołodzieja (obecnie dom mieszkalny). Folwark białośliwski istniał od XVI wieku i należał do dóbr właścicieli wsi. Od 1768 roku, w konsekwencji zawartego małżeństwa, wszedł on w posiadanie Kazimierza Raczyńskiego. Z chwilą pierwszego rozbioru Polski majątek znalazł się pod panowaniem pruskim i został wykupiony przez rząd z rąk dotychczasowych właścicieli -Raczyńskich, a następnie jako domena państwowa był wydzierżawiony administratorom pruskim, najczęściej zasłużonym urzędnikom i oficerom.
W Parku Dworskim Raczyńskich w Białośliwiu znajduje się skupisko zabytkowych cisów oraz potężny polodowcowy głaz narzutowy, który owiany jest lokalną legendą. Park jest dla mieszkańców wsi Białośliwie miejscem szczególnym, stanowi prawdziwą wartość historyczną i przyrodniczą. Jest miejscem rodzinnych spacerów i wypoczynku na łonie przyrody.
W parku umiejscowiona jest kolumna upamiętniająca obchody 800-lecia, a w niej kapsuła czasu dokumentująca wszystkie wydarzenia jubileuszowe.
Spichlerz „Wacek”, ul. Podgórna 69, Białośliwie, murowano-szachulcowy XIX/XX wiek. Spichlerz „Wacek” jest jednym z trzech spichlerzy wybudowanych w Białośliwiu pod koniec lat osiemdziesiątych XIX wieku. Ich powstanie związane było z prężnie rozwijającym się na tym terenie rolnictwem, a szczególnie produkcją zbożową. W okresie międzywojennym „Wacek” należał do mieszkańca Nakła – o nazwisku Berwald, a po wojnie został upaństwowiony. Jest przykładem budownictwa drewnianego o konstrukcji ryglowej, ze ścianą szkieletową wypełnioną murem z cegły pełnej, stanowiącego charakterystyczny pejzaż wsi i miasteczek na Pomorzu. Dla zaboru pruskiego takie budownictwo było odpowiedzią na wysokie, obowiązkowe ubezpieczenie obiektów drewnianych. Spichlerz noszący od dziesięcioleci nazwę „Wacek” został w 1996 roku przejęty na mienie Gminy Białośliwie. Jest obiektem 4-kondygnacyjnym, z użytkowym poddaszem, posiadającym dwuspadowy dach o małym kącie spadu połaci z dużymi okapami, z usytuowanym nad kalenicą w zachodniej części drewnianym elewatorem. Powierzchnia zabudowy Spichlerza wynosi 246,90 m² , powierzchnia użytkowa - 914,80 m² , a kubatura 2.540,00 m³ . W 2013 roku obiekt został poddany rewitalizacji w efekcie czego powstała Izba Zbiorów Regionalnych Białośliwia i Doliny Środkowej Noteci. Zgromadzone tu zbiory archiwalne i regionalne przedmioty użytkowe to niezwykle cenna lekcja historii dla odwiedzających to miejsce. Unikalny klimat tego miejsca sprawia, że jest doskonałym miejscem dla różnorodnych koncertów i wystaw, które cyklicznie organizuje lokalna instytucja kultury.
Wyrzyska Kolejkowa Powiatowa. Na szczególne zainteresowanie zasługuje wpisana w rejestr zabytków, wybudowana w latach 1893-1895, Wyrzyska Kolej Dojazdowa (w przeszłości część Bydgosko-Wyrzyskich Kolei Dojazdowych) o rozstawie torów 600 mm. W Białośliwiu znajduje się główna stacja tej kolejki, a na niej atrakcja turystyczna w postaci zabytku techniki jakim jest parowóz – pomnik LOWA.
Budowę wąskotorowej sieci kolejowej w okolicach Wyrzyska i Białośliwia zlecili okoliczni właściciele ziemscy w 1893 roku. Tę nowinkę techniczną zobaczyli cztery lata wcześniej na Światowej Wystawie Techniki w Paryżu. Torowiska dla kolei o rozstawie szyn zaledwie 600 mm można było budować w niemal każdym terenie. Polscy ziemianie założyli spółkę o nazwie Wyrzyskie Kolejki Powiatowe (wtedy okoliczne miasta zajmowały teren powiatu wyrzyskiego). To tłumaczy, dlaczego kolej ma w nazwie „wyrzyska”. Nowa sieć kolejowa była największą spośród podobnych inwestycji na ziemiach polskich. Trasę poprowadzono tak, by mogła obsługiwać majątki podległe udziałowcom i ich manufaktury. Pociągi jeździły z Białośliwia przez Kocik-Młyn, Nieżychowo, Jeziorki, Czajcze, Kijaszkowo, Kruszki i Szczerbin do Łobżenicy. Trasa z kilkoma odgałęzieniami miała łączną długość ponad 150 km! Obecnie na majątku kolejki prowadzi działalność Towarzystwo Wyrzyska Kolejka Powiatowa, która organizuje okolicznościowe przejazdy na trasie Białośliwie-Kocik Młyn – Pobórka (6,2 km), a także cykliczne imprezy, m.in.: Zlot Miłośników Kolejek Wąskotorowych w Białośliwiu.
Informacje praktyczne - W długi weekend majowy oraz w każdą sobotę i niedzielę w wakacje pociągi jeżdżą na trasie Białośliwie – Kocik Młyn – Pobórka Wielka regularnie o godz. 13, 15 i 17. Bilet kosztuje kilka złotych. Dodatkowo można zorganizować także przejazdy prywatne.
Miasto i Gmina Kaczory
Leśna dydaktyczna ścieżka rowerowa „SMOK". Leśna dydaktyczna ścieżka rowerowa „SMOK” – przez teren gminy przebiega fragment ścieżki. Wycieczka tym odcinkiem pozwala zaobserwować nietypowe zjawiska hydrologiczne takie jak: okresowy staw, łożysko okresowej rzeki i przyrodnicze, związane z funkcjonowaniem lasu (np. drzewostan dwupiętrowy).
Transwielkopolska Trasa Rowerowa – na odcinku: Piła – Płotki – Zelgniewo. W Zelgniewie można odbić nieco z szlaku i zahaczyć o miejscowe jeziora: Kleszczynek i Wapieńskie. W centrum miejscowości koniecznie trzeba zobaczyć starą dzwonnicę z 1929 r., wybudowaną przez ewangelików, na której od 2009 r. widnieje tablica, poświęcona bohaterskim obrońcom ojczyzny, którzy I września stanęli do nierównej walki z najeźdźcą hitlerowskim
Miasto i Gmina Łobżenica
Sanktuarium Maryjne w Górce Klasztornej. Przed wiekami w tym miejscu znajdowało się miejsce pogańskiego kultu, a według legend w 1079 roku pasterzowi pasącemu bydło objawiła się Matka Boża. Od tego czasu w tym miejscu rozkwitał kult maryjny, a Górka Klasztorna nazywana jest duchową stolicą Krajny. Gospodarzami Górki Klasztornej są Misjonarze Świętej Rodziny, którzy prowadzą szeroko zakrojoną działalność rekolekcyjną, duszpasterską i misyjną. W 2015 roku górecka świątynia zyskała tytuł Bazyliki Mniejszej. Górka Klasztorna jest najbardziej rozpoznawalnym miejscem w Gminie Łobżenica.
Wieża ciśnień. Wieża widokowa powstała w wyniku rewitalizacji wieży ciśnień, która została wybudowana na początku minionego wieku. Spełniała ona dwie funkcje: dystrybucyjną – dostarczanie wody
i utrzymywanie stałego ciśnienia w sieci wodociągowej oraz hydrostatyczną – umożliwiała pobór wody na najwyższych kondygnacjach zabudowy. W 2011 r. wieża została wyremontowana i zaadaptowana na punkt widokowy. 29 grudnia 2011 r. na murach wieży – przy użyciu specjalistycznego dźwigu – została posadowiona nowa kopuła widokowa. Do iglicy na czubku kopuły włożono przesłanie dla potomnych informacje na temat gminy Łobżenica oraz na temat samej wieży. Udostępniona jest mieszkańcom gminy oraz turystom odwiedzającym miasto.
Bulwar 700-lecia. Bulwar 700-lecia powstał w 2014 roku z okazji 700 rocznicy nadania praw miejskich Łobżenicy. Ciągnie się wzdłuż zalewu od strony miasta, począwszy od ulicy Sportowej, po mostek spacerowy przerzucony nad Łobżonką. Bulwar 700-lecia oraz ścieżka spacerowa znajdująca się po drugiej stronie zalewu stały się ulubionym miejscem spacerów łobżeniczan. To wspaniałe miejsce do rodzinnych wypraw, uprawiania nordic walking czy obserwacji ptaków licznie odwiedzających młyński zalew.
Dodatkową atrakcją jest nabrzeże Łobżonki. Dokonano tutaj całkowitej zmiany koncepcji funkcjonowania tego rejonu miasta. Stworzono szczególne miejsce dla najmłodszych – plac zabaw. Teren ten jest wzbogacony licznymi nasadzeniami roślinności.
Miasto i Gmina Miasteczko Krajeńskie
Zabytkowy Dworek Koper. Dwór Polski został zbudowany około 1778 roku przez rodzinę Grabowskich. Jak wiele obiektów na pograniczu, Dworek w Grabównie miał wielu właścicieli polskich i niemieckich. Po zakończeniu II Wojny Światowej Dworek stał opuszczony i niszczał, co zmieniło się w 1982 roku. Wtedy został on kupiony oraz odrestaurowany przez Państwa Jolantę i Leszka Koper. Wysiłek włożony w odrestaurowanie Dworku został uhonorowany przyznaniem II Nagrody Ministra Kultury i Sztuki dla Najlepszego Użytkowania Obiektów Zabytkowych. Swoje obecne funkcje dworek spełnia od 1984 roku.
W tym czasie w części parterowej została otwarta restauracja, która w chwili obecnej słynie w całej okolicy z wyśmienitych potraw, zaspokajających nawet najbardziej wybrednych smakoszy.
Na początku lat 90-tych XX stulecia w Dworku Koper uruchomiona została również galeria sztuki, w której można obejrzeć dzieła dawnych i współczesnych malarzy.
Przy bramie wjazdowej do Dworku znajduje się tablica pamiątkowa, poświęcona pamięci naszego wielkiego patrioty – Michała Drzymały, który przez ostatnie lata swojego życia mieszkał w Grabównie. Tablica pamiątkowa została ufundowana przez mieszkańców powiatu Wyrzyskiego – zlikwidowanego w 1975 roku po reformie administracyjnej państwa polskiego.
Kaplica grobowa Rodziny Rosenau
W 1795 roku właściciel Brzostowa i Miasteczka Krajeńskiego Peter Arndt wybudował pierwszy w tym miejscu kościół i utworzył w Brzostowie parafię ewangelicką. Taka parafia istniała już w Grabównie, a w Miasteczku Krajeńskim – również za sprawą Petera Arndta – był ewangelicki dom modlitwy.
Następnie właścicielami Brzostowa i przyległych ziem byli: od 1830 roku Anna Wustenberg, od 1836 roku Luis Staendert z Halle, od około 1845 roku Ferdynand Rosenau, a od 1875 roku Otto Rosenau. To właśnie rodzina Rosenau wybudowała pod koniec XIX wieku zespół pałacowo – parkowy otoczony 11 hektarowym parkiem w południowo – zachodniej części Brzostowa (dzisiaj znajduje się tam szkoła rolnicza).
Miasto Piła
Park miejski im. Stanisława Staszica 
Zabytkowy park miejski, którego najstarsza część pochodzi z 1900 roku, to urokliwe miejsce, objęte ochroną konserwatorską. Stanowi bogate skupisko różnych gatunków drzew i krzewów. Rośnie tu między innymi miłorząb japoński, dąb gontowy, dąb błotny oraz srebrzyste klony, pochodzące z Kanady (wyrabia się z nich popularny syrop klonowy). W głębi parku uwagę przyciąga z kunsztem wykonana, żelazna altana z 1904 roku, usytuowana nad parkowym stawem. Uroku miejscu dodają mostki z kutymi poręczami, pergole oraz przepływający potok. Na skraju parku znajduje się sztachulcowy budynek - dawna siedziba Domu Strzeleckiego.
Odrestaurowany Park posiada wiele ścieżek spacerowych, a także bezpieczny plac zabaw dla dzieci połączony z „zielonym” labiryntem. W miesiącach letnich w Parku odbywają się bardzo popularne wśród mieszkańców i odwiedzających Piłę „Parkowe spotkania”- koncerty muzyczne na świeżym powietrzu. Jest to miejsce idealne również dla amatorów jogi – „Joga w Parku”- kolejnej propozycji na lato w Pile.
Park na Wyspie
W latach 1976-1978, na bagnistej wyspie pomiędzy dwoma ramionami Gwdy, założono nowy park o powierzchni około 10 ha. Dziś, nazywany „sercem Piły”. Park na Wyspie, latem staje się centrum wydarzeń kulturalnych i rozrywkowych. Organizowane są tu koncerty, festyny, imprezy sportowe, a także inscenizacje historyczne. Plaża, palmy, nadmorski piasek, przystań kajakowa – to kolejna propozycja na wypoczynek na pilskiej Wyspie. Pilanie chętnie korzystają z plaży w okresie letnim, zażywając kąpieli słonecznych.
Na drugim brzegu Gwdy powstał wyjątkowy, wielofunkcyjny plac zabaw. Plac podzielony jest na strefy dla dzieci w różnym wieku. Dostępne są urządzenia edukacyjne, a także przeznaczone dla dzieci z niepełnosprawnościami. W czasie gdy dzieci szaleją na placu, opiekunowie mogą odpocząć w altance. Pojawił się również przewijak dla mamy z dzieckiem, kurtyna wodna oraz poidełka dla ludzi i zwierząt. A dodatkowo boisko wielofunkcyjne i boisko do gry w boule, która cieszy się sporą popularnością.
.jpg)
Młodzież z chęcią korzysta również z powstałej niedawno skateplazy. Pilska skateplaza podzielona jest na kilka stref: w jednej znajdują się dwie duże rynny do jazdy na deskorolce, w kolejnej przeszkody, które spotkać można w mieście (np. ławki czy schody), a w ostatniej elementy do skoków, w tym specjalne rampy. Coś dla siebie znajdą tu również miłośnicy innych sportów – w pobliżu znajdują się boiska sportowe do gry w siatkówkę i koszykówkę oraz teren do uprawiania kalisteniki. Wyspę i skatplazę połączyła kładka pieszo rowerowa.
Podwodny Park Jurajski
Amatorzy aktywnej turystyki nie mogą ominąć pilskich jezior. Najbardziej znane jest jezioro Płocie (Płotki). W jeziorze znajduje się jedyny w Europie Podwodny Park Jurajski, który jest nie lada gratką dla płetwonurków. Rozpoczynający przygodę z nurkowaniem mogą liczyć na wsparcie bazy nurkowej. Na jeziorze niedawno powstała platforma nurkowa dla osób z niepełnosprawnościami, która jest jedynym takim obiektem na świecie.
Amatorów wycieczek rowerowych ucieszy fakt, iż nad jeziora z centrum miasta prowadzi ścieżka rowerowa. Co roku z pilskich kąpielisk korzysta tysiące mieszkańców oraz turystów z całej Polski.
Prawdziwą perełką jest położony w północno-zachodniej części Piły Rezerwat krajobrazowy Kuźnik, chroniony od 1959 roku. Rezerwat należy do najciekawszych i najcenniejszych przyrodniczo terenów z tego regionu. Obszar rezerwatu – 96 ha – podlega ochronie z uwagi na ciekawy krajobraz, utworzony przed wiekami w wyniku działalności lodowców. W jego skład wchodzą dwie rynny jezierne: jezioro Rudnickie, przez które przepływa rzeka Ruda i rynna Kuźnicka obejmująca niewielkie jeziora Kuźniczek oraz Mały i Duży Kuźnik. Między nimi znajduje się wzniesienie morenowe - Góra Cygańska, z której roztacza się rozległy widok zarówno na jezioro Rudnickie, jak i na Kuźnik.
Malowniczy krajobraz dostarcza wielu niezapomnianych wrażeń. To raj dla miłośników i obserwatorów przyrody. Idealne miejsce do badań przyrodniczych, które w rezerwacie mają stosunkowo długą tradycję.
Ławeczka Staszica
Ławeczka Staszica to stosunkowo nowe miejsce na mapie Piły. Zmęczony turysta może przysiąść na ławeczce obok najbardziej znanego pilanina i popatrzeć na Plac Konstytucji 3 Maja – miejsce spotkań, koncertów i pokazów tanecznych.
Stanisław Staszic - ksiądz, pisarz, mąż stanu i filozof, zasłynął jako geolog, twórca geologicznej mapy Polski. Był inicjatorem budowy kopalni węgla kamiennego na Górnym Śląsku. Urodził się w Pile, a jego dziadek i ojciec byli burmistrzami miasta.
W zachodniej części miasta położone jest pilskie lotnisko obecnie wykorzystywane do lotów sportowych oraz biznesowych. Lądowisko jest przystosowane do startów i lądowań statków powietrznych, dzięki czemu mogą z niego korzystać nie tylko piloci, ale też spadochroniarze i motolotniarze.
Miasto i Gmina Ujście
Kalwaria Ujska na którą składało się 14 pięknych i dużych kapliczek Drogi Krzyżowej, zbudowano w latach 1893-1908. Kalwaria została zniszczona w 1943 r. przez hitlerowców. Jej odbudowa rozpoczęła się w 1998 r. Dotąd powstały 4 nowe stacje.
Kościół pw. św. Mikołaja w Ujściu powstał w latach 1905-1906 (konsekrowany 2 sierpnia 1907 r.) i jest czwartym z kolei kościołem w tym miejscu. Wybudowany w stylu neobarokowym, na fasadzie świątyni znajduje się figura św. Mikołaja wyrzeźbiona w piaskowcu. Obraz w ołtarzu głównym również przedstawia patrona św. Mikołaja, po obu jego stronach umieszczono figury ewangelistów.
Wieża Widokowa w Ujściu powstała w 2006 roku. Na jej szczycie usytuowany jest taras widokowy, który umożliwia podziwianie uroków panoramy Ujścia i okolic. Wieża zlokalizowana jest na terenie płaskim górnego tarasu wzgórza – 97,00 m nad poziomem morza, oglądanie na wysokości 102,00 m n.p.m. Wysokość całkowita wieży wynosi 9,70 m.
Galeria na Starym Rynku znajduje się w miejscu, gdzie wznosił się średniowieczny gród, a następnie zamek. W latach 1851-1852 wybudowano tu kościół dla gminy ewangelickiej, który służył wiernym do 1945 r. W roku 2009 przeprowadzono remont budynku, który obecnie pełni funkcję Galerii, w której odbywają się imprezy kulturalne.
Miasto i Gmina Wyrzysk
Muzeum Kultury Ludowej w Osieku nad Notecią - Skansen w Osieku nad Notecią to miejsce, które w wyjątkowy sposób przybliża historię, obyczaje ale również lokalną kulturę i tradycję Krajny, Pałuk i Puszczy Noteckiej. Na jego terenie, który liczy sobie aż 13 hektarów znajduje się blisko 30 budynków, zabudowań gospodarczych i mniejszych budowli, charakterystycznych dla krajobrazu tych regionów.
Dębowa Góra jest jednym z najwyższych wzniesień Krajn. Wierzchołek wznosi się ponad 192 m n. p. m. i 140 metrów ponad poziom rzeki Noteć. Dominujący nad okolicą masyw Dębowej Góry pokryty jest lasami, a na południowym stoku znajduje się utworzony w 1968 roku rezerwat Zielona Góra. Zajmuje on powierzchnię 96,09 ha, z czego ścisłej ochronie podlega 12,22 ha.
Pałac w Dąbkach. W Dąbkach znajduje się pałac o cechach neorenesansowych. Dawna nazwa wsi brzmiała „Dembki” (z języka niemieckiego). Wskazuje ona, że najbliżasza okolica wsi porośnięta była dawniej dębowymi lasami i stanowiła własność szlachecką. Pierwsza wzmianka o właścicielu – Radomskim pochodzi z 1674 r. Ok. 1740 r. ówczesny właściciel Fryderyk Goltz sprzedał połowę majątku S. Laskowskiemu (ok. 7 łanów). W 1758 r. hr. Ignacy Bniński zlecił Marianowi Cybulskiemu, architektowi z Ponania, wybudowanie pałacu. Eklektyczna budowla o cechach neorenesansowych została zbudowana w 1872 r. Tuż przed II wojną światową, w latach 30-tych, decyzją sądu majątek przejęło państwo, a hrabia Bniński zamieszkał w Samostrzelu. W okresie okupacji hitlerowskiej od 1 grudnia 1940 r. do czerwca 1942 r. w pałacu w Dąbkach mieścił się oddział robotniczy jeńców brytyjskich, którym szerokiej pomocy udzielała okoliczna ludność polska. Po roku 1945 przejęło go wojsko radzieckie. W latach 70-tych minionego wieku mieścił się tu hotel dla myśliwych dewizowych,
Miasto i Gmina Wysoka
Góry Wysockiej z pomnikiem na szczycie. Na szczycie wzgórz ustawiono pomnik ku czci 19 zamordowanych w październiku 1939 mieszkańców Wysokiej (ciała ekshumowano i przeniesiono do Wysokiej w 1945). Ze szczytu wzniesienia widać panoramę miasta Wysoka.
Późnobarokowy kościół parafialny pw. Najświętszej Maryi Panny Różańcowej (konsekrowany w 1729 r.), który jest pozostałością poaugustowskiego zespołu klasztornego. W ołtarzu głównym znajduje się obraz (przeniesiony z wcześniejszego, drewnianego kościoła pw. św. Marcina) Matki Boskiej Śnieżnej, który pochodzi z połowy XVII wieku. Obok świątyni stoi szachulcowa dzwonnica z XVIII wieku z trzema dzwonami (najstarszy pochodzi z 1664 r.) oraz budynek starej plebani, dawny klasztor kanoników laterańskich (XVIII w.)
W Gminie wysoka można też podziwiać piękno pałaców w Gmurowie, Mościskach i Czajczu oraz dworku w Młotkowie, a także wiele grobowców w Czajczu hrabiego H. von Goltza - niepowtarzalny w swym kształcie rotundy czy grobowiec M. Weissledera w Tłukomach.
Gminy Powiatu chodzieskiego (Miasto i Gmina Budzyń, Gmina Chodzież, Miasto Chodzież, Miasto i Gmina Margonin, Miasto i Gmina Szamocin
Miasto i Gmina Budzyń
Jednym z najciekawszych pozostaje wiatrak Partlak - można go obejrzeć w południowej części miejscowości, wjeżdżając do Budzynia od strony Poznania.
W Budzyniu zachowały się dwa XIX wieczne, murowane kościoły. Pierwszy z nich, pod wezwaniem św. Barbary pochodzi z 1849 roku. Zbudowano go na miejscu dawnego, drewnianego kościoła. We wnętrzu późnorenesansowy ołtarz główny z XVII wieku oraz dwa boczne, barokowe z XVIII wieku. Na przykościelnym cmentarzu znajdują się pochodzące z I połowy XIX w. obeliski nagrobkowe oraz 3 mogiły powstańców wielkopolskich. Pośrodku rynku stoi kościół pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli, zbudowany w 1881 roku, o ciekawej, eklektycznej architekturze. Dookoła rynku domki kalenicowe i szczytowe, z I połowy XIX wieku.
Gmina Chodzież
Chodzieskie lasy - prawdziwym przyrodniczym skarbem Chodzieży są otaczające miasto lasy. Rośnie w nich wiele gatunków drzew, jednak perłą wśród nich jest lity las bukowy, rozpościerający się na przestrzeni niemal 200 ha, porastający Gontyniec i okoliczne wzgórza. Jest to niezwykle urokliwy, wiekowy las. Wiek starodrzewu, według stanu w roku 2017, ocenia się na ponad 170 lat. Obrzeża buczyn pokrywa nieco młodszy las dębowy o powierzchni około 100 ha. W chodzieskich lasach występuje wiele gatunków prawnie chronionych, w tym objęte ścisłą ochroną: jarząb berkinia, lilia zotogłów, listeria jajowata, widłak spłaszczony i jałowcowaty, pajęcznica liliowata, kosaciec żółty, barwinek pospolity i wawrzynek wilczydełko. Ochrona lasów silnie wiąże się z chodzieską historią i tradycją. Już bowiem w roku 1730, ówczesny właściciel miasta i okolicznych dóbr, Mateusz Grudziński, zakazał wycinki dębów i buków w obrębie swoich włości.
Miasto Chodzież
Do najważniejszych zabytków należy stojący w zachodniej pierzei rynku kościół św. Floriana z końca XV w., przebudowany w stylu późnobarokowym. Na uwagę zasługuje tam barokowy ołtarz główny z figurami apostołów wykonanymi w naturalnej wielkości. Chodzieski rynek zachował swój średniowieczny układ z czasów lokacji. W wizerunku rynku, oprócz przebudowy kościoła, zmieniły się także kamienice, które dzisiaj zdobią plac w większości secesyjnymi i eklektycznymi elewacjami.
Przy ulicach Kościuszki i Wojska Polskiego zachowały się rzemieślnicze domy tkaczy. Drewniane domy o konstrukcji szkieletowej i murowanej, wybudowane w XVIII i XIX w. są osobliwością w skali regionu. Przy ulicy Buszczaka na terenach dawnej fabryki porcelitu można oglądać fragmenty murów zamku Potulickich z przełomu XV/XVI w.
Na cmentarzu przy ulicy Ujskiej mogiła i pomnik Powstańców Wielkopolskich z lat 1918–1919.
Miasto i Gmina Margonin
Wyciąg nart wodnych na Jeziorze Margonińskim został uruchomiony w 2011 roku. Jest to wyciąg typu RIXEN, 4-słupowy, o długości 960 m i wysokości liny głównej – 10 metrów. Długość lin ciągnących – 17,80 m. Przy wyciągu nart wodnych w Margoninie działa również szkółka Wakeboardowa.
Kompleks zjeżdżalni wodnych wraz z placem zabaw dla dzieci znajduje się w pobliżu obiektów restauracyjno-noclegowych oraz elektrycznego wyciągu nart wodnych. Długość poszczególnych rynien dopasowana jest do stopnia trudności i uzyskanych wrażeń co sprawia, że korzystanie z niej jest bezpieczne zarówno dla dzieci jak i dorosłych.
Neogotycki pałac przebudowany z osiemnastowiecznego dworu w połowie XIX w. W 1793 r. ślubowali tutaj Józef Wybicki (1747–1822) i Kunegunda Drwęska. W wieży pałacu mieści się izba pamięci autora słów hymnu narodowego. Wzdłuż drogi prowadzącej z Margońskiej Wsi do Margonina ciągnie się piękna aleja lipowa licząca ponad 300 drzew. Zasadził ją ok. 1765 r. gen. Franciszek Skórzewski z okazji 10 rocznicy ślubu z Marianną Ciecierską. Jest to jedno z nielicznych tego typu skupisk drzew - pomników przyrody w Europie.
Miasto i Gmina Szamocin
Rynek Szamocin. Trójkątny plac na rozwidleniu głównych dróg do miejscowości stał się Rynkiem miasta 29 listopada 1748 r. Akt lokacji miasta od króla Augusta III Sasa otrzymał ówczesny dziedzic Szamocina Józef hrabia Bętkowski. Zainteresowany rozwojem gospodarczym swojego miasta Bętkowski sprowadził z Niemiec i ze Śląska rzemieślników, przeważnie tkaczy, a także Żydów, głównie kupców. W 1749r. wydał specjalny przywilej sankcjonujący dla osiedleńców prawa, m.in. sześcioletni okres „wolnizny” od podatków, bezpłatne parcele pod budowę domów, prawo organizowania cechów i utworzenia gminy wyznaniowej. Żydzi otrzymali też wyłączne prawo handlu pieprzem, śledziami i tabaką, ale zobowiązani byli do nabywania sukna u szamocińskich rzemieślników – sukienników. Znajdujące się na Rynku kamienice pochodzące z przełomu XIX/XX w. dowodzą trafności decyzji dziedzica Bętkowskiego, są okazałe, co świadczyć może o zamożności i posiadaczy. Zasady i przepisy dotyczące organizacji targów i jarmarków w Szamocinie obowiązywały przez wiele lat. Nad przestrzeganiem ich czuwała miejscowa Policja Przemysłowa i Policja Magistracka.
Cygańskie doły to piękny obszar krajobrazowy w najbliższej okolicy miasta usytuowany w krawędziowym rejonie pradoliny ciągnącym się w okolicach Szamocina. W rejonie morenowej strefy krawędziowej rozmieszczonych jest 10 polodowcowych jezior, z których trzy najpiękniejsze nazwano „Cygańskimi Dołami”. Wysoki załom wysoczyzny morenowej jest urozmaicony licznymi rozciągnięciami erozyjnymi, wąwozami i jarami. Strefa krawędziowa tej części Pradoliny Noteci zasługuje n ochronę jako obszar florystyczno-krajobrazowy. Na tym terenie występują śródleśne torfowiska przejściowe i roślinność o charakterze stepowym. Tu czasami można spotkać żmiję, a na pewno jaszczurkę zwinkę.
Jezioro Siekiera. Okalające Szamocin jeziora zachęcają do korzystania z kąpieli i uprawiania sportów wodnych. Kąpielisko przy jeziorze Siekiera (ośrodek "Amsterdam"), kąpielisko Laskowo plaża - stanica WOPR, pozwalają na nieograniczone korzystanie z tej formy relaksu. Powierzchnia jezior jest bardzo zróżnicowana - od małych oczek do ponad 51 ha w przypadku jeziora Laskowskiego. Jezioro to reprezentuje typ rynnowy, doskonale nadaje się do uprawiania żeglarstwa i żeglowania na desce. Pozostałe - reprezentujące typ wytopiskowy są doskonale zarybione, a złowienie szczupaka, sandacza, węgorza czy suma powinno zachęcić nawet niedoświadczonego wędkarza, wszak w herbie Szamocina widnieją dwie ryby. Miejscowy Związek Wędkarski liczy ponad 250 zrzeszonych wędkarzy. Teren zrewitalizowany, dostosowany do potrzeb jego użytkowników.
Powiat czarnkowsko-trzcianecki (Gmina Czarnków, Gmina i Miasto Czarnków, Gmina Drawsko , Gmina Krzyż Wlkp., Gmina Lubasz, Gmina Połajewo, Gmina Trzcianka, Gmina Wieleń)
Gmina Czarnków
Ścieżka przyrodniczo-edukacyjna na terenie Walkowic, Romanowa Górnego i Romanowa Dolnego
Gminę można zwiedzać na wiele sposobów, turyści i mieszkańcy mają do dyspozycji liczne ścieżki edukacyjne, trasy spacerowe, rowerowe oraz wodne. Wielką atrakcją dla odkrywających piękno przyrody jest przeprawa promowa na rzece Noteć w Ciszkowie i Walkowicach. Zwolennicy pieszych wędrówek oraz coraz bardziej popularnej również u nas dyscypliny nordic walking z pewnością wybiorą się na wycieczkę wyznaczonymi szlakami w gminie.
Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina Noteci”, który stanowi fragment unikalnego krajobrazu doliny rzecznej wraz z jej krawędziami i przyległymi wzgórzami morenowymi. Występuje tu znaczna różnorodność krajobrazu, na co składają się płaskie torfowiska dna doliny rzecznej, rozcięcia wąwozowe krawędzi doliny pod Czarnkowem, zatopione w torfach wydmy w okolicach Gajewa, rozległe obszary naturalnych łąk turzycowych w rejonie Romanowo – Radolin i Nowe Dwory – Jędrzejewo oraz wzgórza morenowe w okolicach Czarnkowa. Wzgórza morenowe na granicy z miastem Czarnków to morena czarnkowska zwana „Szwajcarią Czarnkowską”, uznawana za jeden z najbardziej uroczych zakątków Wielkopolski. Dolina Noteci została również objęta ochroną przyrody w ramach Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 na terytorium Unii Europejskiej i obejmuje dwa obszary: ,,Dolinę Noteci" specjalny obszar ochrony siedlisk i ,,Nadnoteckie Łęgi" obszar specjalnej ochrony ptaków.
Gmina i Miasto Czarnków
Czarnkowski rynek to serce miasta. Wytyczony został po nadaniu praw miejskich, najprawdopodobniej na przełomie XIII/XIV w. Do dziś zachował się historyczny układ przestrzenny obejmujący prostokątny rynek z główną drogą od północy (dawny trakt handlowy - poznański) oraz wychodzące od niego uliczki. Zabudowa śródmieścia jest zwarta. Początkowo była drewniana, w późniejszym okresie murowana. Obejmowała ona północną, zachodnią oraz wschodnią pierzeję rynku, zaś południową stanowił kościół, który do dziś stanowi główną dominantę w przestrzeni miejskiej. Spacerując szlakiem zabytkowej architektury poznajemy najważniejsze obiekty dziedzictwa kulturowego, które zostały wpisane do rejestru zabytków i ujęte w wojewódzkiej ewidencji zabytków. Obiekty te związane są z historią miasta i działalnością czarnkowskich rzemieślników.
Późnogotycki kościół parafialny pw. św. Marii Magdaleny zbudowany w 1580 roku i rozbudowany w XVII i XVIII wieku (wnętrze w większości barokowe, renesansowe nagrobki rodziny Czarnkowskich). Jest to jeden z cenniejszych zabytków sakralnych na terenie Wielkopolski.
Most na Noteci. Przęsło dawnego mostu Fordońskiego zbudowano w 1953 roku w miejscu wcześniejszego w konstrukcji wysokowodnej z 1915 r., a zniszczonego w 1945 r. Odbudowując most, wykorzystano jedno z przęseł mostu drogowo – kolejowego zbudowanego w 1891 r. na Wiśle w Fordonie, wysadzonego w czasie II wojny światowej w 1945 roku. Był to najdłuższy most w Rzeszy Niemieckiej i trzeci w Europie, długości 1325 m, składający się z 18 przęseł - 5 przęseł nad korytem Wisły oraz 13 mniejszych przęseł nad terenami zalewowymi. Projektantem mostu był radca budowlany inż. Georg Mehrtens. W 1951 r. podjęto demontaż zniszczonych przęseł zalewowych, a 13 z nich wykorzystano do budowy nowych mostów na Bugu, Wiśle, Odrze i Noteciw Zosinie, Rybołach, Dorohusku, Brzegu i w Czarnkowie. Czarnkowski most drogowy obok walorów historycznych i technicznych (modelowe rozwiązania ustroju nośnego i kratownicy) posiada również walory plastyczne. Charakterystycznym dla detalu mostu jest ażur konstrukcji, który ujęto szerokimi, litymi pasmami, tworzącymi formy zamkniętych układów. Ubogacono go motywami dekoracyjnymi słupów u wjazdów na most, zwieńczonymi barokizującymi kopułami. Dziś stanowi jeden z najcenniejszych zabytków techniki w mieście.
Przystań Wodna to „brama” do bogatej oferty turystycznej regionu. Uzbrojona w odpowiednią infrastrukturę rzeka Noteć to jedyne możliwe połączenie dwóch największych polskich rzek: Odry i Wisły.
Skocznia narciarska, która powstała w czynie społecznym w 1963 roku (obecnie nie odbywają się na niej skoki), ale stanowi bardzo ciekawy obiekt turystyczny. Na szczycie skoczni znajduje się tzw. Grzybek (drewniana budowla w postaci grzybka) z którego roztacza się malowniczy widok na Czarnków. Rekord skoczni został ustanowiony 19.01.1971r.przez Kazimierza Polusa i wynosi 34,5 metra.
Pomnik Jana z Czarnkowa. Pomnik Ławeczka Jana z Czarnkowa na Placu Wolności powstał w 2010 roku według projektu artysty rzeźbiarza Andrzeja Moskaluka z Gorzowa Wielkopolskiego. Upamiętnia średniowiecznego polskiego kronikarza i podkanclerza koronnego Królestwa Polskiego Jana z Czarnkowa .
Gmina Drawsko
Pierwszy w Polsce Park Grzybowy w Piłce. To miejsce edukacji przyrodniczej połączone ze świetną zabawą, prawdziwym odpoczynkiem i niesamowitymi wrażeniami. Ścieżka edukacyjno-przyrodnicza o powierzchni 1 ha, w otoczeniu lasów Puszczy Noteckiej, przy której spotkać można 16 olbrzymich, barwnych i różnorodnych gatunków grzybów oraz zwierzęta leśne. Eksponaty wyglądają bardzo realistycznie, wykonane są z żywicy poliestrowej i włókna szklanego, z dokładnie odwzorowanymi cechami poszczególnych gatunków i strukturą powierzchni. Turysta zobaczy tutaj muchomory, kanie, smardze, koźlarze, kurki, podgrzybki, twardzioszka, czerwidłaka pospolitego, maślaki, gąski, rydze i okazałego borowika. Każdy odwiedzający może je dotknąć, a pod rozłożystym kapeluszem zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie. Podczas spaceru, w leśnym zaciszu, na wzgórzu, pomiędzy drzewami spotkać można Króla Puszczy – okazałego jelenia, a nieco dalej zerkającego na przechodniów dzika. Tablice informacyjne dają możliwość samodzielnego zwiedzania ścieżki przez indywidualnych turystów, pełnią rolę przewodnika grzybowego. Odpoczynek na ścieżce zapewniają drewniane altanki oraz przydrożne ławeczki. Na najmłodszych czekają muchomorkowe domki, w których dzieci mogą się schować, bujaki oraz plac zabaw, gdzie można dać upust dziecięcej energii. Park grzybowy, to idealne miejsce na rodzinną wyprawę, niedzielne popołudnie, czy wycieczkę szkolną do plenerowych lekcji w „zielonych szkołach”.
Marina „YNDZEL” w Drawsku jest rezultatem turystycznej wizji rozwoju regionu, punktem postojowym dla wodniaków i ich zaplecza sprzętowego na odcinku Międzynarodowej Drogi Wodnej E – 70 z nowoczesną i innowacyjną infrastrukturą. Miejsce posiada stanowisko z umocnionym nabrzeżem dla obsługi statku pasażerskiego o długości 20 m i maksymalnym zanurzeniem 1,5 m, miejsca do jednoczesnego swobodnego cumowania dla 30 średnich jednostek, punkty medialne na pomostach. W budynku przystani są sanitariaty, świetlica z kuchnią, telewizorem, kominkiem; na poddaszu znajdują się 2 pokoje (10 miejsc noclegowych) z wyjściem na zielony taras dachu. Do dyspozycji turystów jest również magazyn sprzętu: rowery miejskie i kajaki, które wykorzystywane są nie tylko na Noteci, ale również na trasie stałych spływów kajakowych - na rzece Miała. Teren mariny to również dwie plaże – na półwyspie i lądzie, platforma widokowa, boisko do piłki plażowej, miejsce na ognisko. Marina to miejsce otwarte dla turystów z kraju i zagranicy, amatorów wodnego wypoczynku, ale również miejsce różnorodnych imprez rekreacyjno-sportowych. Podziwianie pięknej panoramy Doliny Noteci umożliwia znajdująca się na półwyspie
Maryliński Świat Ryb to inaczej zoologia na wesoło. Ścieżka edukacyjno-przyrodnicza o długości 600 m. wokół urokliwego jeziora Moczydło w Marylinie. W naturalnej scenerii poznajemy niezwykłe, podwodne życie ryb. Wzdłuż ścieżki ustanowiono 15 modeli ryb słodkowodnych z opisami: lin, okoń pospolity, węgorz europejski, płoć, sandacz pospolity, karaś pospolity, kleń, leszcz, brzana pospolita, sum pospolity, boleń pospolity, jaź, miętus pospolity, karp sazan, szczupak pospolity. Ryby mają wielkość rekordów wędkarskich, wykonane są z żywicy poliestrowej i włókna szklanego, występują pojedynczo lub w grupach, w zgodzie z ich naturalnym środowiskiem w którym żyją. Na trasę zapraszamy wszystkie dzieci, młodzież, dorosłych, tych, którzy lubią wędkować, ale i tych, którzy po spacerze, a może nawet kąpieli w jeziorze Moczydło nabiorą ochoty, aby uprawiać wędkowanie. Uzupełnieniem oferty ścieżki jest boisko do koszykówki i siatkówki plażowej, plac zabaw z miejscami wypoczynkowymi dla dorosłych.
Gmina Krzyż Wielkopolski
Drawieński Park Narodowy
Jeden z najrzadziej odwiedzanych polskich parków narodowych obejmuje rozległe kompleksy leśne położone w widłach rzek Drawa i Płociczna. Krajobraz urozmaicają jeziora różnej wielkości. Ciekawostką jest Kanał Sicieński, zbudowany w latach 30-tych XIX wieku, biegnący równolegle do rzeki Płocicznej na odcinku około 30 kilometrów, służący do nawadniania łąk. Dzięki niemu rozwinięta została na dużą skalę hodowla bydła i produkcja serów głuskowskich. Niestety po II Wojnie kanał został zaniedbany i przestał pełnić swoją funkcję. Przez teren parku biegną liczne znakowane szlaki turystyczne oraz szlak kajakowy rzeki Drawy. Wysadzone po wojnie bunkry Wału Pomorskiego, obecnie po przystosowaniu przez służby parku, służą jako zimowiska dla nietoperzy. Uchodzące do Płocicznej niewielkie rzeczki: Runica i Cieszynka są także atrakcyjnymi szlakami kajakowymi.
Krzyż Wielkopolski, 6,5-tysieczne miasto, widnieje na każdej mapie komunikacyjnej Polski jako ważny węzeł PKP. Przez półtora wieku tutejszy dworzec kolejowy przyjął i odprawił miliony osób oraz niezliczoną ilość ładunków towarowych. Powstanie, nazwę i rozwój Krzyż Wielkopolski zawdzięcza kolejom. Jednym z najstarszych i najważniejszych obiektów architektonicznych miasta jest dworzec kolejowy, który powstał w końcu XIX w. W tym samym czasie (1882 r.) wybudowany został obecny kościół p.w. św. Antoniego (wówczas kościół ewangelicki). Zabytkowy charakter mają również budynek poczty (początek XX w.), budynek rzeźni (1901 rok), reprezentuje modne w owym czasie dla obiektów przemysłowych formy neogotyckiej architektury zamkowej), budynki szkolne oraz liczne domy mieszkalne (początek XX wieku) przy obecnych ulicach: Kościuszki, Daszyńskiego, Wojska Polskiego, Mickiewicza, Sikorskiego i Staszica. Po dziś dzień wyróżniają się one stylem architektonicznym.
Śluzy na Noteci
Na odcinku rzeki od Stobna do Krzyża Wielkopolskiego na przełomie XIX/XX wieku prowadzono regulację rzeki Noteć mającą na celu wyprostowanie jej biegu i skrócenie czasu żeglugi. Po zakończeniu prac okazało się, że woda spływa zbyt szybko nie nawadniając leżących po obu stronach rzeki rozległych łąk. W celu „zatrzymania” wody w gruncie, wybudowano kilkanaście jazów piętrzących wodę a obok nich powstały śluzy służące do pokonywania różnicy poziomów wody. Do dzisiaj w użyciu są napędzane ręcznie wrota śluz, dźwigi do obsługi jazów, budynki obsługi. Legalnym sposobem na zwiedzenie niedostępnych z lądu obiektów (zakaz wstępu) jest spływ kajakowy, podczas którego będziemy mogli skorzystać ze śluzowania.
Gmina Lubasz
Sanktuarium w Lubaszu. Turyści z zainteresowaniem zwiedzają najciekawszy zabytek w gminie – kościół p.w. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny Królowej Rodzin, który został wzniesiony w stylu barokowym w latach 1750-61. Kościół zbudowany na planie krzyża z dwoma wieżami, posiada dwie boczne kaplice, a oprócz ołtarza głównego wewnątrz znajduje się jeszcze pięć ołtarzy bocznych. Ołtarz główny zdobi obraz Matki Boskiej Śnieżnej z początku XVII w. ukoronowany papieskimi koronami w 2000 roku. Warto obejrzeć także neogotycką dzwonnicę przy kościele w Lubaszu oraz średniowieczny kurhan w pobliskim parku.
Najbardziej okazałym zabytkiem jest Pałac w Lubaszu wzniesiony dla Wojciecha Miaskowskiego, kasztelana poznańskiego i wojewody kaliskiego, którego mury korpusu głównego pochodzą z 1756 roku. Pałac został kompletnie przebudowany z końcem XVIII i początkiem XIX stulecia oraz w roku 1911 zupełnie zmieniając wygląd. W obecnym swym kształcie dwór tworzy plan litery T. Ozdobą prostej bryły pałacu jest m.in. podcień z 1 poł. XIX w. z dziewięcioma kolumnami toskańskimi z trójkątnym frontonem na osi, a od strony ogrodu czterokolumnowy portyk. Pałac otoczony jest parkiem. Obszerne podwórze gospodarcze z zachowaną dawną nawierzchnią brukową, założone zostało na rzucie prostokąta.
Wiatrak koźlak w Dębe jest przykładem wiejskiego budownictwa przemysłowego, stanowi on niezwykle cenny zabytek kultury technicznej. Obiekt jest trójkondygnacyjny. Wiatrak koźlak zbudowany jest z drewna dębowego. Posadowiony jest na kamieniach wpuszczonych w grunt. Konstrukcja niniejszego wiatraka jest typowa dla wiatraków wielkopolskich. Wiatrak osadzony jest na „koźle” na pomocą dwóch równoległych belek izbicowych i mącznicy odwróconych o 90 stopni. W 1886 roku gospodarstwo wraz z wiatrakiem odkupił młynarz Marcin Szypa. W wiatraku mielono słynną na całą okolicę kaszę oraz śrut, po które przyjeżdżali sąsiedni rolnicy.
Gmina Połajewo
Zabytki należące do architektury sakralnej wpisany do rejestru zabytków kościół, wzniesiony w latach 1773–1780 pw. św. Michała Archanioła w Połajewie z wczesnobarokowymi rzeźbami św. Barbary, św. Katarzyny oraz cennym renesansowym tryptykiem z 1572 r. pt. „Pokłon pasterzy” pędzla Mateusza Kossiora z Poznania. W bezpośrednim sąsiedztwie usytuowane są dwie kaplice z 1907 r. Będących w okolicy namawiamy do przekroczenia progów kościoła w Boruszynie oraz Tarnówku. Kościół pw. św. Andrzeja Apostoła w Boruszynie wzniesiono w 1822 r. jako jednokondygnacyjną świątynię w późno-klasycystycznym stylu. Ołtarz główny z rzeźbami świętych pochodzi z tego samego okresu, co kościół. Natomiast dwa ołtarze boczne powstały nieco później, prawdopodobnie około 1850 roku. Zespół kościoła uzupełniony jest dwukondygnacyjną murowaną dzwonnicą-bramą. Zbudowano ją pomiędzy 1850, a 1860 rokiem.
W Tarnówku znajduje się zabytkowy kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej wzniesiony około 1900 r., reprezentuje on popularne w tym okresie formy neogotyckie.
Park krajobrazowy w Połajewie o pow. 7 ha, w tym 1,4 ha wód. Park posiada licznie zachowany starodrzew z okazami drzew o cechach pomników przyrody m.in.: białodrzewy, dęby, klony, lipy, platany, świerki oraz żywotniki olbrzymie. Najstarsze okazy drzewostanu wskazują na powstanie parku na początku XVIII w.
Gmina Trzcianka
Park Ryb Słodkowodnych znajduje się nad jeziorem Sarcz w Trzciance, przy drodze wojewódzkiej 178 (Poznań – Kołobrzeg). Z dala od hałasu i masowej turystyki można aktywnie spędzić wolny czas poznając budowę anatomiczną najbardziej charakterystycznych gatunków ryb słodkowodnych. Wzdłuż nowo wybudowanych ścieżek pieszo-rowerowych, ustawionych zostało 10 makiet gigantycznych ryb wykonanych ze szczególną precyzją. O rozmnażaniu ryb, narzędziach rybackich, czy wartościach odżywczych ryb zainteresowani mogą dowiedzieć się z rozstawionych dodatkowo tablic edukacyjnych. Ponadto, na terenie parku znajdują się trzy modele zwierząt leśnych: dzika, jelenia oraz wilka, sześć modeli grzybów: muchomor, koźlarz czerwony, borowik, gąska zielonka i dwie kurki. Osobom, które lubią obserwować drzewa, z pewnością ukaże się olbrzymi, ale łagodny i przyjazny pająk krzyżak. Atrakcją Parku jest otoczenie, czyli bliskość jeziora i lasu. W sąsiedztwie znajdują się pomosty, slip do wodowania sprzętu wodnego, baza gastronomiczna i hotelowa, wypożyczalnia sprzętu wodnego, wiata z miejscem do grillowania oraz siłownia zewnętrzna i plac zabaw dla dzieci.
Liczne jeziora i kąpieliska. Okolice Trzcianki sprzyjają aktywnemu wypoczynkowi. Duże kompleksy leśne, jeziora, wyraźnie zarysowane potoki, tworzą atrakcyjny pejzaż dla turystów. Do wędrówki zachęcają też zabytki architektury rozsiane w pobliskich miejscowościach.
Muzeum Ziemi Nadnoteckiej im. W. Stachowiaka późno klasycystyczny budynek z przełomu XVIII/XIX wieku. Jest to dworek typu miejskiego, którego charakterystycznym detalem jest podcieniowe wejście z kolumnami. Obiekt nosił zwyczajowo nazwę „Burmistrzówka”, co określało jego przeznaczenie. Od wybudowania do połowy XIX wieku było to służbowe mieszkanie burmistrza miasta. W budynku odbywały się również posiedzenia Rady Miejskiej. W 1854 roku zmieniono lokalizację Ratusza i odtąd budynek pełnił tylko funkcję mieszkalną. W 1971 roku postanowiono zlokalizować w nim trzcianeckie Muzeum, w którym obecnie zgromadzonych jest ponad 25.000 eksponatów związanych z regionem. Dzisiaj stanowi ono jeden z dwóch budynków instytucji, gdzie prezentowana jest stała wystawa obrazująca dzieje Trzcianki i okolic.
Taras widokowy w Radolinie na wzniesieniu, można podziwiać imponującą i rozległą panoramę na Dolinę Noteci.
Gmina Wieleń
Rów Syzyfa zlokalizowany jest we wsi Mężyk. Jego wymiary to 170 m długości, 10 m szerokości, 5 metrów głębokości. Rów stanowi połączenie pomiędzy dwoma jeziorami: Zdręczno i Górne. Niezwykłym jest fakt, że rów ten został w całości wykopany przez jedną osobę przy użyciu jedynie łopaty i ręcznego wózka. Dokonał tego ponad 70-letni mieszkaniec Mężyka – Paweł Jechalik. Gospodarz, nazywany „Syzyfem z Puszczy Noteckiej” kopał rów przez 11 lat. Swoją pracę zakończył w roku 1999. Wydarzenie to nagłaśniały ogólnopolskie media. Syn Pawła Jechalika po jego śmierci postanowił upamiętnić przedsięwzięcie ojca. W miejscu przecięcia rowu z szosą, z jednej strony umieścił pamiątkowy głaz, z drugiej zaś wózek, który służył do wywozu urobku.
Arboretum przy Nadleśnictwie Potrzebowice. W 2005 r. przy siedzibie Nadleśnictwa Potrzebowice powstało 2 ha arboretum w którym dla celów edukacyjnych, nasadzono blisko 100 odmian drzew i krzewów. Przy ich wyborze skupiono się przede wszystkim na gatunkach obcych i ozdobnych. Rośliny posadzone pojedynczo i w grupach prezentują różnorodność odmian. Na terenie arboretum znajduje się staw o powierzchni ok. 1,5 ara oraz wzniesienie z zegarem słonecznym. Wśród drzew i krzewów biegną utwardzone ścieżki. Odwiedzający mogą skorzystać z terenowych gier edukacyjnych. W sąsiedztwie jest ogólnodostępna wiata edukacyjna na 70 osób z miejscem do grillowania.
Park ornitologiczny na Bulwarach Nadnoteckich składa się z dziewięciu infokiosków prezentujących wybrane gatunki ptaków występujące w Dolinie Noteci, tj. żuraw, zimorodek, rycyk, czajka, bielik, kulik wielki, gąsiorek i podróżniczek. W parku możliwe jest odtworzenie nagrań z odgłosami ptaków. Ciekawostką są recytacje wierszy z motywem ptaka, w interpretacji Mieszkańców Miasta i Gminy Wieleń. Zaprezentowano tu m.in. wiersz w wykonaniu dawnych członków grupy teatralnej, którzy ponad 25 lat temu tworzyli zespół „Nadnoteckie Skrzaty” uhonorowany licznymi nagrodami na gorum kraju. Tablice informacyjne z danym gatunkiem ptaka dostępne są do oczytania (teksty w języku polskim i angielskim) jak i odsłuchania w języku polskim.
Gminy Powiatu wałeckiego (Miasto i Gmina Człopa, Miasto i Gmina Mirosławiec, Miasto i Gmina Tuczno, Gmina Wałcz, Miasto Wałcz)
Miasto i Gmina Człopa
Drawieński Park Narodowy. Został utworzony w 1990 r. Obecnie zajmuje powierzchnię 11.056 ha, z czego 83% stanowią lasy bukowe, bukowo-dębowe i bory sosnowe. Wody rzek Drawa i Płociczna oraz 15 jezior polodowcowych stanowią 10% powierzchni Parku. Ochroną objęte są zarówno rzadko występujące rośliny jak i fauna, zwłaszcza około 30 gatunków ryb (m. in. certa, głowacz białopłetwy, lipień, pstrąg, sielawa, sieja), ponad 100 gatunków ptaków lęgowych (m.in. orzeł bielik, kormoran, pliszka górska, puchacz, orlik krzykliwy, tracz, zimorodek) oraz około 40 gatunków ssaków (m. in. bóbr, dzik, wydra).
Rezerwat przyrody Stary Załom. Znajduje się nad jeziorem Załom, na skraju masywu leśnego Puszczy Drawskiej, na pobrzeżu Drawieńskiego Parku Narodowego. Na powierzchni 1 ha ochronie podlega zespół łąkowy posadowiony na podłożu kredy jeziornej. Rosną tam osobliwe okazy buka, dębu oraz liczna roślinność rzadko spotykana na obszarach nizinnych – m. in. storczyk, turzyca „ptasie łapki” i rzadkie gatunki mchów
Miasto i Gmina Mirosławiec
Wystawa Walko o Wał Pomorski. Znajduje się w Ośrodku Kultury - prezentuje ekspozycje historyczne o walkach na Pomorzu i przełamania Wału Pomorskiego.
Plac Lotników. Znajdujący się po przeciwnej stronie Ośrodka Kultury. Można tam zobaczyć: Pomnik - Czołg (T-34/85) poświęcony pamięci żołnierzy poległych w 1945 r. w walkach o Mirosławiec, pomnik Samolot - SU22, symbolizującej 58 lat Związku Mieszkańców Mirosławca z Lotnictwem Wojskowym oraz pomnik Matki Bożej Loretańskiej – postawiony w hołdzie wszystkim lotnikom, którzy służyli i służą na polskim niebie.
Sale historii lotnictwa. W Mirosławcu są dwie takie sale. Pierwsza znajduje się w Ośrodku Kultury druga w Szkole Podstawowej - można podziwiać w nich zebrane pamiątki, dokumenty i sprzęt związany z lotnictwem na naszych terenach.
Cmentarz żydowski w Mirosławcu z XVII w. Jeden z najstarszych i największych kirkutów na Pomorzu Zachodnim (o pow. 1,6 ha). Najstarszy nagrobek datuje się na 1752 r.
Siedem Ogrodów w Łowiczu Wałeckim
Prywatny ogród botaniczny otoczony różnorodnymi architektonicznie domkami np.: Dom Ogrodnika, Dom Młynarza, Dom Myśliwego. Oprócz unikatowego kontaktu z przyrodą, właściciele oferują również warsztaty artystyczne, kulinarne, czy rękodzieła.
Dzika Zagroda w Jabłonowie. Można w niej z bliska zachwycać się potęgą żubrów, karmić je z ręki, a także podziwiać ich życie z wieży i kładki widokowej. W ostatnich latach zagroda poszerzyła żubrową działalność o spotkania z rysiami. W uruchomionym tam Centrum Edukacji można dowiedzieć się wiele żubrowo – rysiowych ciekawostek.
Stado żubrów żyjące na wolności. Stado żyjące w okolicach Mirosławca jest najdalej na zachód Europy położonymi ugrupowaniami tych dziko żyjących zwierząt. Najczęściej można je spotkać przy drodze krajowej nr 10 w okolicach Piecnika.
Pomnik Ofiar Katastrofy Samolotu CASA. Poświęcony pamięci 20 lotników, którzy zginęli w katastrofie samolotu 23 stycznia 2008 r. (współrzędne: 53° 22' 48.52" N ; 16° 06´ 26.90" E) - las przed bramą wjazdową do 12. Bazy Bezzałogowych Statków Powietrznych a drogą wojewódzką nr 177 do Czaplinka.
Atrakcją przyrodniczą Gminy jest Rezerwat „Rosiczki Mirosławskie”, położony w okolicach m. Nieradź, obejmuje torfowisko pojeziorne z bogatą florą mszaków oraz liczną populacją owadożernych rosiczek.
Miasto i Gmina Tuczno
W Tucznie znajduje się piękny Zamek Wedlów, łączący w sobie elementy stylu gotyckiego oraz barokowego. Zamek pochodzi z XIV w. i wraz z otaczającym go parkiem jest położony na niewielkim wzniesieniu między jeziorami Tuczno, Zamkowymi i Liptowskim. Zamek stanął w miejscu dawnego grodu pomorskiego jako budowla gotycka z cegieł i kamieni. Był wówczas jednym z ważniejszych punktów strategicznych na pograniczu Brandenburgii i ziemi wałeckiej. W latach 1934-1937 zamek wraz z pobudowanymi w pobliżu schronami bojowymi został włączony w pas umocnień Wału Pomorskiego. Po zniszczeniach wojennych odbudowano go w latach 1966-1976. Obecnie mieści się tu Dom Pracy Twórczej Stowarzyszenia Architektów Polskich z centrum konferencyjnym, hotelem i restauracją. Budowla otoczona jest ponad 4-hektarowym parkiem.
Kościół Wniebowzięcia NMP – Jest to świątynia wzniesiona w stylu późnogotyckim w 1522 roku, ale była wielokrotnie przebudowywana. Budowla trzynawowa, typu halowego, wieża w stylu barokowym, została wybudowana w 1670 roku. Jest ona zakończona wąskim. cebulastym hełmem, wyposażonym w sygnaturkę. We wnętrzu kościoła mieszczą się sklepienia gwiaździste i żebrowe, podparte przez masywne filary.
Malownicze jeziora otaczające Tuczno niemal z każdej strony dostarczają wielu atrakcji na letni wypoczynek, są tu ośrodki wczasowe, pola namiotowe, poza tym jeziora stanowią raj dla wędkarzy.
Gmina Wałcz
Bunkry Wału Pomorskiego wokół Wałcza. Wałcz może pochwalić się największą liczbą bunkrów spośród wszystkich polskich miast. Otacza go kilka linii obrony złożonych z kilkudziesięciu bunkrów różnej wielkości, budowanych w latach poprzedzających II Wojnę. Zwiedzanie warto rozpocząć od skansenu militarnego w Wałczu, gdzie znajdują się największe obiekty udostępnione do zwiedzania, w tym podziemna grupa warowna z kilkunastoma pomieszczeniami załogi. Najbardziej rozległe podziemia ( kilkaset metrów długości) znajdują się w Strzalinach koło Tuczna ale obecnie ze względów bezpieczeństwa nie są dostępne dla turystów. W okresie po żniwach warto zwiedzić rozrzucone pośród pól ciekawe bunkry w tym wiele unikatowych konstrukcji wokół Prusinowa Wałeckiego.
Park Linowy w Rudnicy jest jednym z największych tego typu obiektów w Polsce. Ma 1700 m długości, 10 tras, ponad 100 przeszkód o różnym poziomie trudności: m.in. tyrolki (najdłuższa 180 m), deskorolka 10 m nad ziemią, monocykl, mosty trzylinowe, most birmański, złośliwe linki, szczudła, obręcze i wiele, wiele innych. Park linowy to specjalnie przygotowany teren dla zabaw z użyciem lin. Bawić się w nich mogą ludzie bez żadnego doświadczenia w tym kierunku. Zapewnia niezapomniane wrażenia, adrenalinę i wysiłek na świeżym powietrzu. Mieści się na terenie lasu nad uroczą rzeką Dobrzycą. Odległość to niecałe 7 km od Wałcza, 2 km od wsi Kłębowiec. Na solidnych drzewach zawieszone są drewniane podesty połączone w trasy stalowymi linami. Po nich poruszają się klienci.
Magiczna Górka w Strącznie. W kierunku Rutwicy znajduje się unikalna magiczna górka, która jest ewenementem na skalę światową. Nie ma określonych powodów jak samochody poruszają się tam swobodnie pod górę, a w dół trzeba je pchać. Woda nie spływa w dół, a płynie w górę. Ta górka przyciąga corocznie tysiące osób chcących zobaczyć, sprawdzić i wyjaśnić to zjawisko. Magiczna Górka nazywana także Magnetyczną lub Czarodziejską Górką to niesamowite miejsce. Człowiek ma złudzenie, że stojące w miejscu samochody lub inne przedmioty zdają się same poruszać pod górę. Drzewa pochylone nieco nad ziemią sprawiają, że człowiek postrzega drogę jako idącą pod górę. W rzeczywistości jest ona opadająca Jest to fenomen odwrotny do prawa fizyki.
Miasto Wałcz
Dwa jeziora: Jezioro Raduń i Jezioro Zamkowe. Jezioro Raduń jest zbiornikiem rynnowym położonym na kierunku południowy z
