Zabytki

Gmina Szydłowo posiada bogatą historię naznaczoną wieloma zabytkami.      

Sanktuarium Matki Boskiej w Skrzatuszu (Bazylika Mniejsza od 2019 r.)

Z istniejących do dziś obiektów historyczno – architektonicznych, największym symbolem przeszłości jest barokowe Sanktuarium Matki Boskiej Bolesnej w Skrzatuszu - od niedawna w randze Bazyliki Mniejszej, nazywane przez niektórych Jasną Górą Północy. W posiadaniu Bazyliki są pamiątki papieskie: duży różaniec, który Ojciec Święty ofiarował Matce Bożej Skrzatuskiej oraz ,,Piuska”, którą miał na sobie podczas beatyfikacji Matki Teresy z Kalkuty.

Jednak najcenniejszym zabytkiem Sanktuarium jest Pieta przedstawiająca postać Maryi z martwym ciałem Jezusa na kolanach, znajdująca się w głównej części ołtarza w kształcie  ,,baldachimu” stanowiąc dominującą część prezbiterium.

Dopełnieniem są boczne ołtarze, konfesjonały i organy. Sklepienie oraz ściany zdobią wspaniałe freski, obrazy z wizerunkami świętych oraz płaskorzeźby przedstawiające drogę krzyżową.

W ostatnich latach Sanktuarium przeszło gruntowną renowację stając się celem licznych pielgrzymek, stanowiąc jedną z głównych atrakcji turystycznych i sakralnych północnej Wielkopolski. W jej sąsiedztwie wybudowano kompleks pielgrzymkowy składający się m.in. z restauracji i hotelu oraz zaplecza sanitarnego udostępnionego zwiedzającym i pielgrzymom.

Drewniany XVII-wieczny kościół w Zawadzie

Z pozostałych zabytków należy wyróżnić drewniany XVII-wieczny kościół w Zawadzie.  Został wzniesiony w konstrukcji zrębowej i należy do nielicznych tego typu obiektów zachowanych w Wielkopolsce. Wnętrze kościoła zdobi Ołtarz główny i ambona – pochodzenie późnorenesansowe z XVII w.  Całość przykrywa dach kalenicowy pokryty gontem oraz drewniany strop belkowy. W sąsiedztwie znajduje się XIX wieczna dzwonnica pierwotnie zlokalizowana przy kościele ewangelickim w tej samej miejscowości.

Kaplica grobowca rodu Żychlińskich w Klęśniku

Ciekawym przykładem sztuki cmentarno - sakralnej jest Kaplica grobowcowa rodu Żychlińskich w Klęśniku. Niestety dzisiaj w ruinie, stanowi jednak nadal ciekawostkę architektoniczno - historyczną.

Kolejnym interesującym zabytkiem jest eklektyczny pałac w Starej Łubiance, otoczony parkiem dworskim i folwarkiem - ostatnio odrestaurowany z niezwykłą pieczołowitością. Ambicją właścicieli jest nadanie mu dodatkowych funkcji. Dzisiaj jest to obiekt hotelarski, w którym odbywają się przyjęcia okolicznościowe oraz eventy, a w niedalekiej przyszłości mają tam być organizowane wystawy i koncerty.

Elektrownia wodna w Dobrzycy

Jednym z najciekawszych obiektów technicznych w gminie jest zbudowany w latach 1909 – 1911, budynek elektrowni wodnej w Dobrzycy. Położony w sąsiedztwie rzeki Głomi oraz  stawu gromadzącego wodę przed stopniem wodnym - w otoczeniu zabytkowego drzewostanu, stanowi atrakcyjny kompleks wodno - parkowy. Należy podkreślić, że dzięki staraniom obecnego właściciela uruchomiono elektrownię. Dodatkowo w budynku działa pensjonat i restauracja.

We wsi Krępsko zachowały się  pozostałości Zespołu dworsko-parkowo-folwarcznego z kuźnią lemieszy oraz park wodny. Obiekt powstał na przełomie XIX i XX wieku. Folwark stanowił tylko ,,dodatek” do przemysłowej części Zespołu. Do dziś robi wrażenie jego wielkość i lokalizacja. Niestety można już tylko sobie wyobrazić wygląd kompleksu w czasach świetności.

Inną ciekawostkę techniczno – historyczną gminy są liczne odcinki dróg z kamienia polnego. Pomimo upływu wielu lat, nadal są w dobrym stanie użytkowym, stanowiąc przykład sztuki brukarskiej na wysokim poziomie. Przecinając malownicze szydłowskie pola, jary i wzniesienia, stanowią atrakcyjne uzupełnienie krajobrazu oraz połączenia komunikacyjne.