Gmina Szydłowo

Dolina Łomnicy koło Róży Wielkiej

Dolina Łomnicy koło Róży Wielkiej.

Obiekt obejmuje około 3,5-kilometrowy odcinek rynny subglacjalnej o przebiegu południkowym, zajętej obecnie przez rzekę Łomnicę wraz z kompleksem niewielkich, suchych dolinek i wąwozów erozyjnych, rozcinających, górujące nad doliną wysoczyznę moreny falistej oraz fragment równiny sandrowej. 

Dno doliny zajęte jest przez średniej wielkości kompleks stawów rybnych (fot.1) oraz towarzyszące im fragmenty łąk ostrożeniowych Angelico-Cirsietum, szuwarów trzcinowych Phragmitetum australis, zarośli wierzbowych Salicetum pentandro-cinereae oraz młodych łęgów olszowo-jesionowych Fraxino-Alnetum. Część stawów jest prawie całkowicie zarośnięta roślinnością szuwarową i wodną, co stwarza dogodne warunki do bytowania awifauny wodno-błotnej. 

Na łąkach często spotykane są gatunki charakterystyczne dla ekstensywnie użytkowanych łąk wilgotnych: bodziszek błotny, rdest wężownik (int), firletka poszarpana ( fot.2), wiązówka błotna, skrzyp błotny, jaskier ostry (int) i masowo ostrożeń warzywny.

W większości łagodnie nachylone zbocza doliny pokrywają rozległe płaty ciepłolubnych muraw napiaskowych ze związku Koelerion glaucae. To największy kompleks tego typu zbiorowisk roślinnych w gminie. Część zboczy została zniszczona przez powstałą tu piaskownię. Murawy podlegają również intensywniej sukcesji krzewów i drzew. Mimo to na znacznej powierzchni nadal zachowały wysokie walory przyrodnicze. Gatunkiem dominującym jest tu kostrzewa murawowa, nadająca roślinności charakterystyczną kępową strukturę. Towarzyszą jej najczęściej: bylica polna, kocanki piaskowe, goździcznik wycięty (internet), goździk kartuzek (fot.3), dziewięćsił pospolity, jastrzębiec kosmaczek, pięciornik srebrny (internet), wilczomlecz sosnka (fot.4), macierzanka piaskowa, chondrilla sztywna (internet), miejscami pojawiają się również: rzepik pospolity, gorysz pagórkowy, rozchodnik sześciorzędowy, przytulia właściwa, turzyca wiosenna, izgrzyca przyziemna i lepnica rozdęta (internet).

Stanowisko szablaka przypłaszczonego Sympetrum depressiusculum (internet)– ważki nieobjętej żadną formą ochrony lecz stosunkowo rzadko spotykanej. Na europejskiej czerwonej liście ważek jako jedyny krajowy gatunek posiada kategorię VU (dla Europy geograficznej i krajów Unii).