Gmina Szydłowo

Kotuński Łąki - część południowa

Rozległy kompleks łąk (fot.1, fot.4) i stawów rybnych (fot.2) o powierzchni blisko 185 ha, położony nad rzeką Krępicą, między Kotuniem a Stobnem. Obszar zajmuje równinę torfową (misę dawnego jeziora), która prawdopodobnie z początkiem XIX w. została zmeliorowana i z czasem przekształcona w użytki zielone. Podłoże stanowi tu silnie zmineralizowany torf, zalegający na gytii i namułach piaszczystych. Na XIX-wiecznych mapach (Messtischblaett, edycja 1877) widoczne są ślady wydobywania torfu. Rozległy kompleks stawów, zajmujący całą wschodnią część obiektu, powstał stosunkowo niedawno, bo w latach 80. XX w. Łąki są obecnie ekstensywnie koszone, a miejscami również wypasane bydłem.

Dominującym typem roślinności są bogate gatunkowo, choć silnie przesuszone łąki wilgotne ze związku Calthion (głównie łąki ostrożeniowe Angelico-Cirsietum oleracei oraz łąki śmiałkowe – zbiorowisko z Deschampsia caespitosa). Dużą powierzchnię zajmują szuwary turzycowe, przede wszystkim z dominacją turzycy zaostrzonej, a miejscami również silnie wykępionej turzycy prosowej. Na krawędziach dawnej misy jeziora występują niewielkie fragmenty łąk świeżych ze związku Arrhenatherion z dużym udziałem gatunków ciepłolubnych.

Ze względu na dużą zawartość wapnia w podłożu, obszar jest miejscem występowania ciekawej flory, m.in. storczyków z rodzaju kukułka, nasięźrzała pospolitego, situ sinego, olszewnika kminkolistnego i turzycy prosowatej (internet).

Stanowisko rzadkich i chronionych bezkręgowców: poczwarówki zwężonej Vertigo angustior, gatunku ślimaka prawnie chronionego w kraju oraz wpisanego do załącznika II Dyrektywy Siedliskowej; siwoszka niebieskiego Oedipoda caerulescens i świerszcza Gryllus campestris (internet)– gatunków z rzędu prostoskrzydłych, wpisanych na polską czerwoną listę zwierząt oraz rzadko spotykanego chrząszcza wodnego Enochrus bicolor, a na wilgotnej kredzie jeziornej – przedstawiciela różnorożkowatych Littorimus intermedius. W nocy w okresie lęgowym można usłyszeć tutaj odzywającego się derkacze. Łąka jest również miejscem lęgowym dla żurawi (fot.3), które w większej liczbie gromadzą się tutaj w okresie migracji.

Dla zachowania walorów przyrodniczych komplesku, podobnie jak w przypadku wyżej opisanego obiektu, niezbędne jest kontynuowanie ekstensywnego użytkowania łąk (koszenia lub wypasu) oraz poprawa warunków wilgotnościowych przez przytamowanie odpływu wody rowami melioracyjnymi (zwłaszcza w okresie wiosennym).