Gmina Szydłowo

Kuźnik Olsowy

Kuźnik Olsowy ( fot.1,fot.2, fot.3) to silnie zarastające, śródleśne jezioro otoczone roślinnością torfowiskową, wykształcone w obrębie Rynny Jezior Kuźnickich (dawnej rynny subglacjalnej). Jego powierzchnia nie przekracza 0,5 ha, a jego maksymalna głębokość to 1,1 m. Na dnie zbiornika zalegają półpłynne osady jeziorne – tzw. gytia węglanowa i detrytusowa.

Ze względu na mszarne otoczenie, jezioro może być mylnie traktowane jako zbiornik dystroficzny. Jego badania wykazały jednak, że bardziej adekwatne jest zaklasyfikowanie go do rzadkiego typu jezior alloiotroficznych, czyli takich w których procesy dystrofizacji i eutrofizacji charakteryzują się podobnym stopniem natężenia. Wody Kuźnika Olsowego charakteryzują się równocześnie wysoką zawartością substancji humusowych (co wpływa na charakterystyczną, ciemniejszą barwę wody) oraz związków wapnia. Ten drugi czynnik ma kluczowe znaczenie dla wykształcenia się tu bogatych łąk ramienicowych z dominacją ramienicy kolczastej i delikatnej. To sprawia, że w klasyfikacji siedlisk przyrodniczych, chronionych Dyrektywą Siedliskową należy je określić jako 3140 – twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic. Drugim charakterystycznym elementem roślinności wodnej obiektu są płaty mieszańca grzybieni północnych i grzybieni białych – Nymphaea x borealis.

Skąpą roślinność szuwarową tworzą kępy oczeretu Tabernemontana i pałki szerokolistnej.

Zbiornik wodny otoczony jest niezwykle cenną mozaiką zbiorowisk torfowiskowych. Występują tu m.in. mszary porośnięte turzycą obłą i ponikłem skąpokwiatowym; mszary dywanowe budowane przez torfowce odgięty, wąskolistny, brodawkowaty i magellański oraz z udziałem turzycy bagiennej, żurawiny błotnej, rosiczki okrągłolistnej; mszar z turzycą dzióbkowatą i torfowcem odgiętym; mszar wełnianki wąskolistnej; agregacje trzcinnika prostego, a także mechowiska z licznymi rzadkimi gatunkami, w tym reliktami glacjalnymi: haczykowcem błyszczącym i wielozarodnikowym, skorpionowcem brunatnawym, limprichtią długokończystą, złocieńcem gwiazdkowatym, warnstorfią pływającą, torfowcem obłym, mszarem krokiewkowatym i lipiennikiem Loesela.

To ogromne bogactwo rzadkich w skali regionu, a często również kraju i całej Unii Europejskiej gatunków i zbiorowisk roślinnych, stawia ten obiekt pośród jednych z najcenniejszych obiektów torfowiskowych w Wielkopolsce.

Liczna populacja pijawki lekarskiej. Stanowisko rzadkich chrząszczy: Contacyphon hilaris, Acylophorus wagenschieberi i Sphaerius acaroides.

Obiekt ten ze względu na swoje wybitne walory przyrodnicze zasługuje na ochronę prawną jako rezerwat przyrody.